Werk en mantelzorg. In de praktijk blijft het een uitdagende combinatie. Aandacht, begrip en het bespreekbaar maken, loont. In het Land van Cuijk maakt de werkgroep Mantelzorg en Werk sinds 2015 zich er sterk voor het onderwerp op de agenda te zetten van het bedrijfsleven en werkgevers. Met succes, steeds meer bedrijven en organisaties in het Land van Cuijk onderkennen het belang van loyaliteit aan de mantelzorgende werknemer; een elftal heeft inmiddels de landelijke erkenning ‘Mantelzorgvriendelijke werkgever’ op zak.
Er wordt een steeds groter beroep gedaan op de eigen kracht en zelfredzaamheid van mensen en hun sociale netwerk. Reden hiervoor zijn veranderingen in de zorgsector, de toenemende vergrijzing en het beleid om mensen langer zelfstandig thuis te laten wonen. Hierdoor krijgen (jonge) mantelzorgers en (zorg)vrijwilligers een steeds belangrijkere, complexere en intensievere rol. Gemiddeld één op de vier werknemers combineert werk met mantelzorgtaken. Dit aantal neemt de komende jaren alleen maar toe. In Nederland zijn nu al 2,6 miljoen mantelzorgers die meer dan acht uur per week en/of langer dan drie maanden hulp aan een naaste geven.
Nota Mantelzorg
Uit de Nota Mantelzorg Land van Cuijk 2020-2023, opgesteld door de vijf gemeenten in het Land van Cuijk, blijkt dat in deze regio de meeste mantelzorg wordt verleend door personen in de leeftijdscategorie 51- tot 60-jarigen. De leeftijd van de zorgvrager ligt vaak boven de 80 jaar. Bij ongeveer eenderde gaat het om meer dan 20 uur per week. Bijna een kwart van de mantelzorgers in het Land van Cuijk zegt zich overbelast te voelen.
Volgens coördinator Marjo Mooren van het sinds 2002 bestaande Centrum Mantelzorg Land van Cuijk, kan ‘het altijd beter en meer’. “Werk combineren met mantelzorg blijkt niet of maar moeilijk bespreekbaar op de werkvloer. Wij verlangen niet dat ieder bedrijf de erkenning aanvraagt, maar we zien het liefst dat wel alle werkgevers dit bespreekbaar maken. Nog altijd bespreekt 45 procent van de mantelzorgers hun situatie niet op hun werk. Er zijn ook maar weinig mantelzorgers die gebruikmaken van de verlofregelingen; ze zijn vaak niet passend.”
Winst voor beiden
De werkgroep Mantelzorg en Werk wil werkgevers én werknemers voorlichten en informeren over de combinatie mantelzorg en werk én het bespreekbaar maken. Marjo Mooren: “Wij als Centrum Mantelzorg doen het niet alleen. Stakeholders in de werkgroep Mantelzorg en Werk zijn: Dichterbij, gemeenten, Pantein, Centrum Mantelzorg en MEE. Overal kan een medewerker te maken krijgen met langdurige zorgtaken voor een naaste. We willen dat de werkgever zich bewust is van zijn rol hierin en dat werknemers bekend zijn met de mogelijkheden en rechten waar het mantelzorg betreft.”
Volgens de initiatiefnemers levert een mantelzorgvriendelijke organisatie winst op voor de werkgever én de werkende mantelzorger. Door werknemers via maatwerk tegemoet te komen in de zorgtaken worden uitval, ziekteverzuim en verminderde productiviteit verminderd, zoals blijkt uit een onderzoek van Carers UK.
Weemen Web Print Promo
Weemen in Haps is, met Marel Poultry in Boxmeer, het eerste bedrijf in deze regio dat (vanaf mei 2018) als mantelzorgvriendelijke werkgever te boek staat. Maarten Weemen is samen met broer Twan eigenaar van het familiebedrijf met 65 medewerkers. “Tijdens een functioneringsgesprek gaat het vaak ook over de privé-situatie van je medewerker”, vertelt Maarten. “Je hoort dan dat medewerkers thuis de zorg dragen over bijvoorbeeld een familielid. Wij schrokken bij hoeveel mensen dit speelt. Daarom wilden we het onderwerp mantelzorg meer bespreekbaar maken.”
“Wij vinden het inmiddels de normaalste zaak van de wereld. Voor veel werkgevers staat mantelzorg niet hoog op de agenda. Een enorme gemiste kans. Je zorgt niet alleen goed voor je grootste kapitaal – je medewerkers – maar bereidt je ook voor op de toekomst en de veranderende arbeidsmarkt. Onze stelling is dat vrijwel iedereen vroeg of laat met mantelzorg te maken krijgt. Zeker bij iemand die full-time werkt is het belangrijk dat je samen naar oplossingen blijft zoeken om het werk en de zorgtaken te combineren. Dat borgen we onder meer door in gesprek te blijven en het onderwerp op de agenda te zetten tijdens het functioneringsgesprek.”
Marel
Julie Nillesen is HR-director voor Marel Poultry. In Boxmeer zijn er 1250 medewerkers. “Van oudsher vinden wij het sociale karakter vanuit werkgeverszijde heel belangrijk. Als je goed bent voor je mensen, krijg je dat ook terug. Als individu kun je werk en privé niet volledig loskoppelen. Het is iets dat invloed heeft op elkaar. Mantelzorg is zo’n thema waarvan wij willen dat er aandacht voor is, dat het bespreekbaar moet zijn én dat er begrip voor is. Want veel mensen zijn vaak al een tijdlang mantelzorger zonder zich dat te realiseren: je spendeert nu eenmaal gewoon tijd aan iemand die je liefhebt.”
Volgens Julie Nillesen gaat het niet alleen om collegiaal begrip, maar ook om besef vanuit de leidinggevende(n). “Ik dacht dat je voor de erkenning best veel moet optuigen. Tegelijkertijd besefte ik dat we mantelzorg niet per se letterlijk ingebed hebben in onze organisatie; een groot deel ervan zít namelijk al in onze bedrijfscultuur ingebakken. Wij willen dat onze leidinggevenden weten wat er speelt onder ‘hun’ mensen, er aandacht is en dat ze supporten waar mogelijk. Dat is een duurzaam proces. Want begrip is mooi, maar wij zélf moeten ook flexibiliteit tonen. Als een medewerker tijd nodig heeft om voor iemand te zorgen, dan moet dat kunnen in de vorm van flexibele werktijden of vrije tijd.”
Marjo Mooren, Maarten Weemen en Julie Nillesen (v.l.n.r.).
www.mantelzorglvc.nl
Werkgroep Mantelzorg en Werk