S morgens aardappels gerooid, s’ avonds op het bord

In januari 2022 zijn de broers gestart met de verkoop van boerderijfriet. Arjan (24) is de commerciële man, Willem (27) zorgt voor de aanvoer van de aard­appels. Een mooie combinatie. Twee broers met heel verschillende interesses en capaciteiten. Samen runnen ze het succesvolle Pataad: de beste aard­appels van eigen Hapse bodem. “Alles in eigen hand: van telen tot bezorgen bij de klant. Het klantencontact is super. Je krijgt feedback en bouwt een band op. Dat is zeker in de opstartfase belangrijk”, zegt Arjan Ardts. Dit jaar hoopt hij af te studeren aan de HAN, commerciële economie. Tijdens zijn studie schreef hij het ondernemers­plan en liep stage bij een groot cateringbedrijf. Ervaringen die goed van pas komen bij Pataad.

Zelf snijden

Najaar 2021 stond Arjan op de aardappelrooier, aardappels te sorteren. “Ik hielp mee omdat ons pap in het ziekenhuis lag en Willem handen tekort kwam. Ik werkte nooit mee op de boerderij”, blikt Arjan Ardts terug. Op de aardappelrooier zag hij die mooie grote aardappels voorbij komen. “Wat doen we eigenlijk met al deze aardappels”, vroeg Arjan aan zijn broer. “Gewoon naar de fabriek”, zei Willem die samen met zijn vader Cas de boerderij met varkens en akkerbouw runt. En snel ontstond in het brein van Arjan een idee: “We kunnen deze aardappels toch gewoon doormidden snijden en er friet van maken?”

De broers kochten een frietsnijder en startten met friet snijden. De lokale cafetaria, waar Arjan van zijn veertiende tot zijn negentiende werkte, was testlocatie. Arjan: “Het voor- en afbakken werkte. De friet was lekkerder dan de koelverse friet. Dus ik ging op pad met een koelbox met friet naar restaurants, hotels en cafetaria’s.” De verkoop verliep als een olievlek. Al snel was het met de handsnijder niet bij te houden en kochten ze een automatische frietsnijder. De naam Pataad was snel gevonden. “Mijn vrienden noemden mij als frietbakker altijd Pataad”, lacht Arjan.

Voorgebakken friet

In de horeca is kwaliteit en gemak belangrijk. Tijd, ruimte en personeel zijn schaars. Het nadeel van rauwe friet is het voorbakproces. Bakken, terugkoelen en weer bakken. “Een proces dat goed moet gebeuren en tijd vraagt. Een aantal potentiële klanten vroeg naar voorgebakken friet”, zegt Arjan. De broers bouwden een bakruimte in de loods. “Alles is gescheiden: het snijden, voorbakken en de koelcel. Bovenin een kantine, want we werken nu met personeel”, legt Willem uit. Hij is de boer. Na de middelbare agrarische school ging hij thuis meewerken in het varkens- en akkerbouwbedrijf en verhuurde zich als agrarisch zzp’er. Willem zorgt ervoor dat Pataad de juiste aardappels op tijd in de schuur heeft.

Van grond tot mond

Het proces begint met het klaarmaken van het land. Ardts verbouwt op 22 hectare aard­appels. Voor de gezondheid van de bodem wisselen ze elk jaar van perceel. In totaal bewerken ze 70 hectare akkerbouw met bonen, erwten, wortelen, maïs en suikerbieten. “We poten de aardappels zelf. Na ongeveer 100 dagen zijn ze klaar om te oogsten”, legt Willem uit. Na de oogst volgt het sorteren. Aardappels groter dan 45 mm zijn geschikt voor friet. Na het snijden wordt de friet in de bakruimte voorgebakken in plantaardige olie. Na twee uur koelen volgt het inpakken in statiegeld kratjes. “Voor elke kilo friet zijn ongeveer 2 kilo aardappels nodig. Elke week haalt een melkveehouder uit de buurt het snijafval op en voert het aan de koeien. Echt een lokale kringloop met een lage voetafdruk”, zegt Arjan. De friet, 11 en 13 mm met en zonder schil, en hele geschilde aardappelen vinden hun weg in heel Nederland. Pataad brengt de verse friet zelf rond in gekoelde bussen. “We leveren aan een groothandel in Barneveld en voornamelijk in het zuiden. Mooi om te doen en onderweg vertellen we ons verhaal. Daarom doen we ook mee met Land van Cuijk Boert Bewust. Laten zien waar het dagelijks eten vandaan komt. We zien nog volop kansen. Ons doel is dat iedereen Pataad friet eet”, besluit Arjan enthousiast.